კითხვა: ვართ დაბეგვრის „ესტონურ მოდელზე“ მყოფი სამშენებლო კომპანია (შპს). კომპანია ჩართულია საქართველოს მთავრობის „ბათუმი ავარიული სახლების გარეშე“ „სახელმწიფო მიზნობრივი პროგრამის დამტკიცების შესახებ“ 2022 წლის 29 მარტის №159 დადგენილებით განსაზღვრულ პროგრამაში.
საქართველოს კანონის „საქართველოს სივრცის დაგეგმარების, არქიტექტურული და სამშენებლო საქმიანობის კოდექსის“ 141-ე მუხლის 23-ე პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტისა და ამავე მუხლის 25-ე პუნქტის თანახმად, კომპანიასა და ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტის მერიას შორის გაფორმდა ხელშეკრულება „ავარიული შენობა–ნაგებობის ჩანაცვლების მიზნით, მუნიციპალური მიზნობრივი პროგრამის ფარგლებში განაშენიანების ინტენსივობის მაქსიმალური კოეფიციენტის გაზრდის შესახებ ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს განკარგულებით დადგენილი მოთხოვნის შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტისათვის საცხოვრებელი ბინების უსასყიდლო საკუთრებაში გადაცემის შესახებ“.
აღნიშნული ხელშეკრულებით, კომპანიისთვის განაშენიანების ინტენსივობის კ2 კოეფიციენტის ნამატმა ფართმა შეადგინა 55000 კვ.მ. შესაბამისად, ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტისათვის გადასაცემმა ფართმა შეადგინა ნამატი ფართის 10% – 5500 კვ.მ.
აღნიშნული ფართების (5500 კვ.მ–ის) მუნიციპალიტეტისათვის საკუთრებაში გადაცემა ხომ არ წარმოქმნის რაიმე სახის გადასახადს კომპანიისთვის?
პასუხი: თქვენ მიერ მითითებული საქართველოს კანონით, „საქართველოს სივრცის დაგეგმარების, არქიტექტურული და სამშენებლო საქმიანობის კოდექსის“ 141-ე მუხლის 23-ე პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის და ამავე მუხლის 25-ე პუნქტის თანახმად განსაზღვრულია:
„23. ქალაქ ბათუმის განაშენიანების გენერალური გეგმის დამტკიცებამდე, მაგრამ არაუგვიანეს 2027 წლის 1 იანვრისა, სათათბირო საბჭოს დადებითი რეკომენდაციის შემთხვევაში, ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით, ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილებით, დროებითი ხელშემწყობი ღონისძიებების სახით, ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში განაშენიანების დეტალური გეგმის გარეშე შესაძლებელია განაშენიანების ინტენსივობის მაქსიმალური კოეფიციენტის გაზრდა. ასევე დასაშვებია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნებით (შენობა–ნაგებობის მაქსიმალური სიმაღლე, ფუნქციური ზონა და მისი რეგლამენტი (გარდა განაშენიანების მაქსიმალური კოეფიციენტისა და გამწვანების კოეფიციენტისა)) გათვალისწინებულისგან განსხვავებული პირობებით ქალაქთმშენებლობითი დოკუმენტაციისა და სამშენებლო დოკუმენტაციის დამტკიცება ან მათში ცვლილებების შეტანა. ამ ნაწილით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების მიღება დასაშვებია, თუ ის კომპენსირდება შესაბამისი ღონისძიებით, ამავდროულად, არ დაუპირისპირდება კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის კანონმდებლობით განსაზღვრულ რეგულაციებს, საზოგადოებრივ ინტერესებს და არ გამოიწვევს ადამიანთა საცხოვრებელი გარემოს და სამუშაო გარემოს სანიტარიულ–ჰიგიენური მდგომარეობის გაუარესებას. ამასთანავე, დროებითი ხელშემწყობი ღონისძიება არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს ქალაქგეგმარებით ესთეტიკურ პარამეტრებს და უნდა ითვალისწინებდეს არსებული საინჟინრო, სატრანსპორტო და მწვანე ინფრასტრუქტურის ეფექტიანი შენარჩუნების/გაუმჯობესების პირობებს. ამ ნაწილით გათვალისწინებული დროებითი ხელშემწყობი ღონისძიების გამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ:…
გ) ავარიული შენობა–ნაგებობის (მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლი ან მრავალბინიანი, საცხოვრებელი ფუნქციის შემცველი შენობა–ნაგებობა) ჩანაცვლების მიზნით…
25. ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ ამ მუხლის 23-ე ნაწილით გათვალისწინებული დროებითი ხელშემწყობი ღონისძიების გამოყენების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში ამ ღონისძიების შედეგად შენობა–ნაგებობის გაზრდილი ფართობის არანაკლებ 10%-ისა სასარგებლო ფართობის სახით უნდა დარეგისტრირდეს ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში და გამოყენებული უნდა იქნეს სოციალური მიზნით, მათ შორის, ავარიული საცხოვრებელი სახლების ჩანაცვლებისთვის. ეს ფართობი ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში რეგისტრირდება მესაკუთრის ან/და მშენებლობის ნებართვის მფლობელის თანხმობის გარეშე“.
ამგვარად, მოცემულ შემთხვევაში, ერთი მხრივ, ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტი და მისი საკრებულო ასრულებენ საქმიანობას, „რომელიც უშუალოდ არის დაკავშირებული მათთვის საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებული ფუნქციების შესრულებასთან, გარდა ხელშეკრულების საფუძველზე ფასიანი მომსახურების გაწევისა“, რაც არ წარმოადგენს ეკონომიკურ საქმიანობას სსკ მე-9 მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ პუნქტის მიხედვით;
მეორე მხრივ კი, ზემოაღნიშნული 25-ე პუნქტის ბოლო წინადადებიდან გამომდინარე, შენობა-ნაგებობის გაზრდილი ფართობის არანაკლებ 10%-ის ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში რეგისტრაცია ხდება მესაკუთრის ან/და მშენებლობის ნებართვის მფლობელის თანხმობის გარეშე, ანუ არ არის დამოკიდებული მის მიერ ნების გამოვლენაზე.
ამ ორი გარემოების ერთობლიობა ქმნის იმის საფუძველს, რომ მოცემული ხდომილება – 5500 კვ.მ ფართის ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტისათვის საკუთრებაში გადაცემა არ წარმოადგენს ბარტერულ გარიგებას ან მის ნაწილს, არამედ ნამდვილად უსასყიდლო გადაცემაა. ნაკლებად მოსალოდნელია, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანოს გამოიყენოს მისთვის სსკ 73-ე მუხლის მე-9 ნაწილის „ბ“ პუნქტით მინიჭებული უფლება და შეეცადოს ამ გარიგების ბარტერად გადაკვალიფიცირებას.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, ეს გადაცემა არ დაიბეგრება არც მოგების გადასახადით და არც დღგ-ით, სსკ შემდეგი დებულებებიდან გამომდინარე:
სსკ 983 მუხლი, მე-3 ნაწილის „დ“ პუნქტი:
„3. მოგების გადასახადით არ იბეგრება უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდების/მომსახურების გაწევის ან/და ფულადი სახსრების გადაცემის შემდეგი შემთხვევები:…
დ) სახელმწიფოსათვის, მუნიციპალიტეტისათვის ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება, მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა“;
სსკ 172-ე მუხლი, მე-4 ნაწილის „გ“ პუნქტი:
„4. დღგ–ისგან ჩათვლის უფლებით, ასევე გათავისუფლებულია:…
გ) სახელმწიფოსთვის ან/და მუნიციპალიტეტისთვის საქონლის უსასყიდლოდ გადაცემა ან/და მომსახურების უსასყიდლოდ გაწევა“.