– ბატონო ირაკლი, მადლობას გიხდით ინტერვიუზე დათანხმებისთვის. სანამ დღევანდელ საქმიანობაზე ვისაუბრებთ, გვიამბეთ თქვენი გავლილი გზის შესახებ.
– სულ თავიდან რომ დავიწყოთ, დავიბადე ჭიათურაში (დედა წარმოშობით ჭიათურელია), 1963 წელს. შემდეგ, მე-8 კლასამდე ვსწავლობდი თბილისის 55-ე სკოლაში. მათემატიკა მიყვარდა და სწავლა გავაგრძელე კომაროვის სკოლაში, რომელიც ოქროს მედალზე დავამთავრე. შემდეგ უკვე მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, მექანიკა-მათემატიკის ფაკულტეტზე ჩავაბარე.
– მათემატიკის მიმართ თავდაპირველი ინტერესი და შემდეგ უკვე მოსკოვში წასვლა ოჯახის გავლენა იყო თუ თქვენით იღებდით გადაწყვეტილებებს?
– მათემატიკა ბავშვობიდან მიყვარდა და თვითონ ავირჩიე. რაც შეეხება მოსკოვში სწავლას, მშობლებს უნდოდათ რომ თბილისში, სამედიცინოზე მესწავლა, რაზეც უარი ვთქვი. მაშინ, თუ მათემატიკა გინდა, თბილისში ნუ ისწავლი, მოსკოვში ჩააბარეო. მეც წავედი და იქ ჩავირიცხე.
– სწავლის დონე მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდა?
– მაშინ მოსკოვის უნივერსიტეტის მათემატიკური სკოლა მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესო იყო. პირველივე მისაღებ გამოცდაში ხუთიანი მივიღე და რადგან ოქროს მედალოსანი ვიყავი, ერთი გამოცდით ჩავირიცხე.
– მოსკოვში მარტო წახვედით თუ, მეგობრებთან ან ვინმესთან ერთად გადაწყვიტეთ სწავლის გაგრძელება?
– აქედან მარტო წავედი. მხოლოდ 17 წლის ვიყავი როცა ჩავირიცხე. სულ სხვა გარემოში, სხვა კლიმატში, სხვა ხალხში აღმოვჩნდი. საბედნიეროდ, იქ დამხვდნენ ჩემზე უფროსი ქართველები, ვინც იგივე ფაკულტეტზე ერთი ან ორი კურსით წინ სწავლობდნენ, მათ შორის მურმან ამბროლაძე, ზურაბ ციხისთავი, ალეკო სარჩიმელია, გია პეტრიაშვილი, ლევან კაკაბაძე, ზაზა ნიშნიანიძე. ჩვენ ერთმანეთისთვის ვიყავით ყველაფერი, მშობელი იქ არ გვყავდა რომელიმეს და დედმამიშვილი. სხვა ეროვნების მეგობრებიც გვყავდა, მაგრამ საწყის პერიოდში ჩემი მათთან ყოფნა ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. ამას გარდა, ყველანი კარგად სწავლობდნენ, ყველამ მოსკოვში დაიცვა დისერტაცია. ესეც სტიმული იყო ჩემთვის – მათ მსგავ­სად კარგად უნდა მესწავლა. სწავლის პერიოდშიც თუ რამე შეკითხვა გამიჩნდებოდა, მათთვის კითხვა არ მერიდებოდა. ჩვენი იქაური მეგობრობა დღემდე გრძელდება.
მოკლედ, 1980-იდან 1985-ის ჩათვლით უნივერსიტეტის მექანიკა-მათემატიკის ფაკულტეტზე ვსწავლობდი და წითელ დიპლომზე დავამთავრე.
1986 წელს მოსკოვშივე ჩავაბარე ასპირანტურაში, გამოყენებითი მათემატიკის ინსტიტუტში. 1989 წელს დავიცავი საკანდიდატო დისერტაცია. შემდეგ დავბრუნდი საქართველოში.
– მოსკოვში დარჩენა არ გიფიქრიათ?
– დარჩენა ისედაც არ მინდოდა და 9 აპრილის შემდეგ, მით უმეტეს. დავიწყე მუშაობა საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში, მათემატიკის კათედრაზე. ჯერ უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი ვიყავი, შემდეგ უკვე მთავარი მეცნიერ-თანამშრომელი. 1993 წლამდე ვიმუშავე. უკვე დაოჯახებული ვიყავი და 2 შვილიც მყავდა. ვხედავდი, რომ აღარავის სჭირდებოდა ჩემი მათემატიკოსობა – სტუდენტს სწავლა არ უნდოდა, სახელმწიფოს მეცნიერება, ანაზღაურებაც კაპიკები იყო. ერთ-ერთ კომერციულ ინსტიტუტშიც ვასწავლიდი, მაგრამ ხელფასი უმნიშვნელო იყო.
სწორედ მაშინ, უნივერსიტეტის მეგობრებმა გადავწყვიტეთ ბანკი ჩამოგვეყალიბებინა.
– ვისი იდეა იყო, რომ ბანკი შეგექმნათ?
– საწყისი იდეა ჩემი მეგობრისგან – გია პეტრიაშვილისგან წამოვიდა. ჩვენს მოსკოველ სომეხ მეგობრებს ჰქონდათ საკუთარი კომერციული ბანკი დაფუძნებული და მოსკოვში მყოფ გიასაც იგივე ურჩიეს – გონება გაქვთ, აზროვნება არ გიჭირთ და რადგან თქვენთან მარტივია ბანკის გახსნა, ჩამოაყალიბეთო. გია ჩამოვიდა ამ იდეით. 1993 წელს დავაფუძნეთ „ბაზისბანკი“, თავიდან ოთხნი ვიყავით, შემდეგ აქციონერთა რიცხვი გაიზარდა. ლიცენზია სულ 200 მლნ კუპონი ღირდა, რაც მაშინდელი კურსით 6667 დოლარი გამოვიდა. ჩვენი რეგისტრაციის ნომერი იყო 394-ე.
– რაც ნიშნავს, რომ მინიმუმ ამდენი საბანკო ლიცენზია უკვე იყო გაცემული.
– შემდეგ კიდევ დაემატნენ და რაოდენობამ ოთხასსაც გადააჭარბა, თუმცა, მაშინ დაფუძნებული ბანკებიდან, დღეს მხოლოდ ორია შემორჩენილი: „თიბისი“ და „ბაზისბანკი“. დღეს მოქმედი სხვა ბანკებიდან ან ყოფილი რომელიმე სახელმწიფო ბანკის საფუძველზე განვითარებული ბანკია, ან მოგვიანებით აქვს საქმიანობის ლიცენზია მიღებული.
– „ბაზისბანკში“ რა პოზიციაზე მუშაობდით?
– ფინანსური დირექტორის პოზიცია მეკავა 2007 წლამდე.
– ბანკის ლიცენზია რომ აიღეთ, მაგ პერიოდში სხვა საქმიანობა არაფერი გქონდათ?
– არა. ბანკი დიდ დროს ითხოვდა. ასევე, მომიწია დამა­ტებით ეკონომიკური განათლების მიღება. ლიცენზიის აღების დროს ჩვენი ერთადერთი საწყისი კაპიტალი ის იყო, რომ ჭკუა გვქონდა და ლოგიკური აზროვნება შეგვეძლო.
– განათლების მიღება სად გააგრძელეთ?
– ერთ-ერთ კომერციულ ინსტიტუტში, ეკონომიკის ფაკულტეტი დავამთავრე. ერთმა პარტნიორმა ასევე ეკონომიკური ფაკულტეტი დაამთავრა, ერთმაც იურიდიული.
თავიდან არ იყო მარეგულირებლისგან მოთხოვნა – ლიცენზია როცა ავიღეთ, არავის აინტერესებდა მათემატიკოსები ვიყავით, ფიზიკოსები თუ სულ სხვა პროფესიის. მაგრამ შემდეგ სავალდებულო გახდა: ბანკის ტოპ-მენეჯმენტს ეკონომიკური ან იურიდიული განათლება აუცილებლად უნდა ჰქონოდა. პირველი წლები, ძირითადად პრაქტიკული ცოდნის მისაღებად და საბანკო საქმიანობაში გასარკვევად დაგვჭირდა, 1997 წლიდან უკვე სერიოზული საბანკო ოპერაციები დავიწყეთ. 1999 წლიდან კი „ბაზისბანკი“ ერთ-ერთ სერიოზულ მოთამაშედ ჩამოყალიბდა.
2007 წლის ბოლომდე ვიყავი ფინანსური დირექტორი, სანამ ბანკის კაპიტალში „იბიარდი“ შემოვიდა და წილის 25% შეიძინა. იმ დროისათვის, ბანკის შიგნით ჩვენ უკვე საკმაოდ გვყავდა კადრები გაზრდილი. დამფუძნებლები გადავედით სამეთვალყურეო საბჭოში და მართვა ახალგაზრდებს გადავეცით. სხვათა შორის, ის მენეჯმენტი ბანკს დღემდე წარმატებით მართავს.
2010 წელს, აღმოჩნდა, რომ ბანკის განვითარების შემდგომი ნაბიჯები დიდ ფინანსურ რესურსებს ითხოვდა, რაც არცერთ დამფუძნებელს არ გვქონდა. შესაბამისად, ვეძებდით სტრატეგიულ ინვესტორს, რომელიც ან ფულით შემოვიდოდა, ან მთლიანად ბანკს შეიძენდა. ჩინური „ჰუალინგი ჯგუფისგან“ ძალიან მიმზიდველი წინადადება მივიღეთ, საკმაოდ კარგი პირობებით, 2010 წელს გავყი­დეთ ბანკი და ყველა დამფუძნებელი ჩვენს გზას ვეწიეთ.
– როგორც თქვენი მეგობარი, ამჟამად მიკრობანკი „ემბისის“ გენერალური დირექტორი გია პეტრიაშვილი ამბობს, ამაყობს „ბაზისბანკის“ გარიგებით, იმდენად ხელსაყრელი პირობებით გავყიდეთო.
– მსგავსი ხელსაყრელი პირობებით საქართველოში ბანკი არასოდეს გაყიდულა. გარიგებას იმანაც შეუწყო ხელი, რომ „ბაზისბანკი“ ძალიან დიდი ზომის არ იყო. ­მსგავსი პირობებით „საქართველოს ბანკის“ ან „თიბისის“ გაყიდვა წარმოუდგენელია.
ბანკი დღესაც წარმატებულად აგრძელებს ოპერირებას, რაშიც, მიმაჩნია, რომ ჩვენი დიდი წვლილია

ჩვენი გაზრდილი მენეჯმენტი მართავს ახლაც. ბაზარზე სიდიდით მეოთხეა და როგორც ამბობენ, მალე „ლიბერთი ბანკს“ შეიერთებს და სიდიდით მესამე ბანკი გახდება საქართველოში.

– ბანკიდან წამოსვლის შემდეგ როგორ გაგრძელდა თქვენი საქმიანობა?
– „ნიკორას“ მთავარი დამფუძნებელი ვასილ სუხიაშვილი, რომელთანაც მანამდეც ვმეგობრობდი, სულ მთხოვდა „ნიკორაში“ გადავსულიყავი. ბანკის გაყიდვის შემდეგ ჩემი იდეები მქონდა, მაგრამ ვასომ ძალიან მთხოვა და მივედი. გავერკვიე კომპანიის სიტუაციაში და ვნახე, რომ დახმარება სჭირდებოდა. 2010 წლიდან, გადმოვედი „ნიკორაში“ და აქ ვმუშაობ.
– „ბაზისბანკში“ თქვენი ყოფილი პარტნიორებიდან, საფინანსო სექტორში მხოლოდ გია პეტრიაშვილი დარჩა. დანარჩენებმა არცერთმა ისურვეთ იგივე სფეროში საქმიანობის გაგრძელება. რატომ?
– სხვების არ ვიცი, და მე აქ იმდენი საქმე დამხვდა, სხვა რამისთვის უბრალოდ არ მეცალა. რადგან დავთანხმდი მეგობარს, რომ მხარში ამოვუდგებოდი, პარალელურად სხვა საქმეს ვეღარ დავიწყებდი. პირველი ნახევარი წელი სამსახურიდან ღამის 11 საათზე ადრე სახლში არ წავსულვარ.
კომპანიაში საკმაოდ რთული მდგომარეობა დამხვდა. ერთ-ერთი მიზეზი ისიც იყო, რომ წინა ხელისუფლების დროს, ჩვენი აზრით, დიდი საგადასახადო ჯარიმა უსამართლოდ ჰქონდა დაკისრებული. ჯარიმა ისე იყო გათვლილი, რომ კომპანია არც მომკვდარიყო, მაგრამ გადარჩენისთვის ბეწვის ხიდზე უნდა გაევლო. ყოველთვიური ბრუნვიდან 2 წლის მანძილზე საკმაოდ დიდ თანხას ვიხდიდით.
– დაკისრებული ჯარიმა ბოლომდე გადაიხადეთ?
– რასაკვირველია. 2012 წელს, როდესაც ხელისუფლება შეიცვალა, ჩვენ რამდენიმე თვის დასრულებული გვქონდა ჯარიმის გადახდა. მაშინ, კამპანიაც იყო, თუკი წინა ხელისუფლებამ რამე უკანონოდ გადაგახდევინათ, შეგიძლიათ ბიუჯეტიდან თანხის დაბრუნება მოითხოვოთო. „ნიკორას“ დამფუძნებლებმა გადაწყვიტეს, რომ რადგან გავუძელით დაკისრებულ სანქციას და გადავრჩით, დღეს ბიუჯეტს ფულის წართმევა კი არა, ახალ ხელისუფლებას ხელის შეწყობა სჭირდებაო, ამიტომ პრეტენზიები არ დააფიქსირეს.
– „ნიკორას“ დირექტორობის პარალელურად, რამე ბიზნესებში შეხვედით?
– მე მაქვს ბიზნესი, რომელიც უძრავ ქონებას უკავშირდება და ყოველდღიურ ყურადღებას არ მოითხოვს. აქტიური ბიზნესის მართვა შეუძლებელია, უზარმაზარი ჰოლდინგია „ნიკორა“ და სხვა რამისთვის დრო არ მრჩება.
– „ნიკორაში“ თუ ხართ წილის მფლობელი?
– სააქციო საზოგადოება „ნიკორაში“ აქციები არ მაქვს, მაგრამ პარტნიორული ურთიერთობები მაქვს იმ უძრავ ქონებასთან დაკავშირებით, რომელიც მაღაზი­ებზე ქირავდება.
– როგორ შეიცვალა კომპანიის განვითარება თქვენი მისვლის შემდეგ?
– 2010 წელს წლიური ბრუნვა იყო 80 მილიონი ლარი, 2024 წელი 1,5 მილიარდი ლარის ბრუნვით დასრულდა.
ბევრი რამე გაკეთდა. უკვე არსებობდა „ნიკორას“ შვილობილი რამდენიმე კომპანია, მაგრამ რეალურად მხოლოდ ფურცელზე. ჩემი ამოცანა იყო ჰოლდინგური სტრუქტურის შექმნა, რომ ყოფილიყო ერთი ფინანსუ­რი ცენტრი, საიდანაც ეს ყველაფერი იმართება. ასევე, შვილობილ კომპანიებს ჰქონოდათ ავტონომიურობა და საკუთარ ფინანსებზე წვდომა, არ ყოფილიყო ერთი ჯიბიდან მეორე ჯიბეში გადადინებები. რამდენიმე მიმართულება დაიხურა კიდეც უპერსპექტივობის გამო, რამდენიმე ახალი მიმართულებაც გაიხსნა.
– პირადად თქვენი დამსახურებაა სტრუქტურული რეორგანიზაცია?
– ძირითადად ჩემი და ვასო სუხიაშვილის. ვასოს სტრატეგიული გადაწყვეტილებების კუთხით, ჩემი ყოველდღიური მუშაობით და განვითარების სტრატეგიის შემუშავებით. თუმცა, ამხელა საქმეს ერთი ან ორი კაცი ვერ გააკეთებდა, აქ არის გუნდი, რომელიც ყველაფერში დაგვეხმარა. უბრალოდ, ვასო და მე ვიყავით ლოკომოტივები რეორგანიზაციის საქმეში.
– როგორია „ნიკორას“ ქსელის განვითარების დინამიკა და ახალი მაღაზიების გახსნა – კომპანიამ მიაღწია სასურველ დაფარვას თუ ჯერ გრძელდება?
– გრძელდება. დღეს ორგანიზებული „რითეილის“ – ქსელური მაღაზიების წილად, საქართველოში მთელი გაყიდვების 40% მოდის, როცა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებშიც კი, ეს მაჩვენებელი დაახლოებით 55-60%-ია. ჩვენც ვერ წავალთ სხვა გზით. ბევრი უბნის მაღაზია დაიკეტება. 4 წლის წინ 25% მოდიოდა ქსელურ მაღაზიებზე. პროცესი მიმდინარეობს. უახლოესი 3-4 წელიწადი კვლავ გაგრძელდება ქსელური მაღაზიების და შესაბამისად, „ნიკორას“ ქსელის დაფარვის ზრდაც.
– რამდენ მაღაზიას აერთიანებს „ნიკორას“ ქსელი?
– დღეს დაახლოებით 670 მაღაზიაა, წლის ბოლომდე 700-ს გადააჭარბებს. ჩვენი გეგმით, ყოველწლიურად არანაკლებ 100 მაღაზიას ვამატებთ.
– „ნიკორა“ და „ლიბრე“ ერთად ითვლება?
– „ლიბრე“ იგივე კომპანიის შემადგენლობაშია. „ნიკორას“ მიმართულებაა სუპერმარკეტის ტიპი, „ლიბრე“ კი უფრო ფასდაკლებებზე, დაბალფასიან და შედარებით ნაკლები ასორტიმენტის მიმართულებაზეა ორიენტირებული. ორივეს მართავს ერთი და იგივე კომპანია.
ჩვენ როცა ვიყიდეთ „ნუგეშის“ ქსელი, სულ ჰქონდეთ 27 მაღაზია და 60 ჯიხური. მხოლოდ ერთ მაღაზიას დიღომში ერქვა „ლიბრე“, დანარჩენ მაღაზიებსაც და ჯიხურებსაც „ნუგეში“ ერქვა. ჩვენ ეს მაღაზიები თავიდან გადავიყვანეთ „ნიკორას“ ბრენდის ქვეშ და შემდეგ, სახელი „ლიბრე“ ავიღეთ შედარებით დაბალბიუჯეტური ქსელისათვის.

– კონკურენცია როგორია ბაზარზე? რა გამოარჩევს „ნიკორას“, რა ძლიერი და სუსტი პოზიციები აქვს კონკურენტებთან შედარებით?
– კონკურენცია დიდია. რამდენიმე მსხვილი მოთამაშეა. ყველას თავისი სტრატეგია აქვს. მაგალითად, „ორი ნაბიჯი“ ფოკუსირებულია ფასდაკლებებზე, უფრო იაფფასიან მაღაზიებზე. დაახლოებით მისი ანალოგია ჩვენი „ლიბრე“. მაღაზიების რაოდენობა დაახლოებით იმდენი აქვთ, რამდენიც ჩვენ გვაქვს. „კარფურს“ თავიდან სულ სხვა სტრატეგია ჰქონდა. შემოვიდა ჰიპერმარკეტებით და მერე პატარა მაღაზიებიც დაიმატა. ბოლო წლებში, გაყიდვებში მისი წილი მცირდება ბაზარზე, განსხვავებით „ორი ნაბიჯისგან“, რომელიც კარგად ვითარდება.
რაც შეეხება ახალშექმნილ გაერთიანებას: „დეილი“, „მაგნიტი“, „სპარი“ და „გვირილა“ – ჯამურად ყველაზე დიდია ბაზარზე, თუმცა, ჯერ ერთ ორგანიზმად ჩამოყალიბების პროცესი არ დასრულებულა, რაც საკმაოდ რთულია, მით უმეტეს, როცა დაახლოებით თანაბარი ზომის კომპანიები ერთიანდებიან. როცა დალაგდებიან, მხო­ლოდ მას შემდეგ გვეცოდინება რა მიმართულება აირჩია ამ ახალმა გაერთიანებამ.
ასევეა „აგროჰაბი“, რომელიც მთლიან გაყიდვებში პატარაა, მაგრამ თავისი ნიშა აქვს. ჰიპერმარკეტი უფრო ძვირია, თუმცა, მაღალშემოსავლიანი, თავისი მომხმარებელი ჰყავს. დღევანდელ პირობებში ასეთი ობიექტების გაფართოება, თუ ხალხის მსყიდველუნარიანობა არ გაიზარდა, შეუძლებელია.
სხვათა შორის, არცერთ ჩვენს კონკურენტს მტრად არ აღვიქვამთ. პირიქით, ვცდილობთ ერთმანეთს დავეხმაროთ. ბევრს ვსწავლობ მათგან და დარწმუნებული ვარ ისინიც სწავლობენ ჩვენგან. როგორც კი უკონკურენტო გარემოში აღმოჩნდები, იწყება შენი დეგრადირება, რადგან სტიმული აღარ გაქვს, რომ წინ წახვიდე.
– ყველაზე მეტად რომელ რეგიონში ავითარებთ ქსელს?
– ქსელის ზრდას კონკრეტული რეგიონის მსყიდველუნარიანობა განაპირობებს. თბილისს ვერცერთი შეედრება, მეორე ადგილზეა აჭარა, რეალურად ბათუმი. სეზონზე ემატება ქობულეთი და სხვა საკურორტო ადგი­ლები.
რეგიონებში ასევე ვართ იმერეთში, სამეგრელოში, კახეთში, კურორტ ბაკურიანში. პაწაწინა ბაკურიანში ჩვენი რვა მაღაზიაა. მთელი წელი რვავე მაღაზია არ მუშა­ობს და რამდენიმეს ვაჩერებთ, მაგრამ ზაფხულის და ზამთრის სეზონზე ყველა ღიაა.
– „ნიკორას“ საკუთარი წარმოების ხორც­პრო­დუქ­ტებიც აქვს. მთლიან გაყიდვებში რამდენად დიდი წილი უჭირავს?
– ჩვენი წარმოების პროდუქცია (ხორცპროდუქტები, თევზი და ზღვის პროდუქტები, რძის პროდუქტები და ნაყინი, პურ-ფუნთუშეული) ჩვენს მთლიან გაყიდვებში ჯამურად 20 პროცენტსაც არ აღწევს. ყველაფერს ვერ ვაწარმოებთ. საკუთარ წარმოებას საკმაო მნიშვნელობა აქვს: ბაზარზე როდესაც რამეზე მოთხოვნილება გაჩნდება, მარტივია საკუთარ წარმოებას დაუკვეთო მსგავ­სი პროდუქტი. წარმოებისთვისაც კარგია, რომ ახალ ნიშაში შედის და მეორე მხრივ მაღაზიისთვისაც, რომ ამ პროდუქტის სხვაგან ძებნა არ მოუწევს.
„ნიკორას“ ხორცპროდუქტებს ჩვენი ქსელის გარეთ უფრო მეტს ვყიდით, ვიდრე ჩვენს მაღაზიებში.
– წლების წინ, „ნიკორა“ სწორად იმაზე ამახვილებდა ყურადღებას, რომ ქსელში საკუთარი წარმოების ხორცპროდუქტებს ჰყიდდა.

– ახლაც ეგრეა, მაგრამ გვაქვს იმპორტირებული ხორცპროდუქტებიც, რადგან მოთხოვნაა ბაზარზე. ჩვენი სტრატეგიაა, რომ გარკვეული პროდუქტები შემოგვაქვს, ვაკვირდებით როგორი მოთხოვნაა მასზე და თუ გაყიდვები მიაღწევს გარკვეულ დონეს, შემდეგ მისი ადგილზე გაკეთებაც არ არის რთული.
– აქ დამზადებული იგივე პროდუქტი იმპორტულს ხარისხით არ ჩამოუვარდება?
– ხარისხის მხრივ პრობლემა არ არის, რადგან დანადგარები იგივეა, ინგრედიენტები ერთნაირი, სპეციალისტებიც ჩამოგვყავს და მიმდინარე სიახლეებს აქაც ვნერგავთ.
სულ 2 თვის წინ ჩვენ დავამთავრეთ ხორცპროდუქ­ტების ახალი ქარხნის მშენებლობა, დღგ-ის გარეშე 45 მლნ ლარი დაგვიჯდა. გარწმუნებთ, აღმოსავლეთ ევროპაში მსგავსი მაღალი დონის ქარხანა არ არსებობს.
– ექსპორტზე თუ მუშაობთ, ან თუ აპირებთ თქვენი ნაწარმის გატანას?
– ექსპორტზე მუშაობა რთულია. მართალი გითხრათ, რა პროდუქციის გარეთ გატანაც შეიძლება, იმ პროდუქტის ადგილობრივ მოხმარებას ვერ ვაკმაყოფილებთ.
იგივე დიდი ქარხნის საჭიროება საიდან წამოვიდა? არსებული ვეღარ აუდიოდა წარმოებას. თუ იმ ტემპით ამუშავდა ქარხანა, როგორც გვინდა, მერე შეიძლება კიდეც ექსპორტზე ფიქრი. თუმცა, ცოტა შეზღუდული ვართ. მეზობლებიდან თურქეთში ღორის ხორცს არ ჭამენ, იგივეა აზერბაიჯანში, სომხეთში ხორცპროდუქტების წარმოება საკმაოდ განვითარებულია, რუსეთმა და უკრაინამ თავისი პროდუქცია სად წაიღონ, არ იციან.
– წარმოებისთვის საჭირო ნედლეული ადგილობრივია თუ იმპორტული?
– ნედლეული ძირითადად საზღვარგარეთიდან შემოგვაქვს. სამწუხაროდ, ჩვენთან ინდუსტრიული ხორცის წარმოება ძალიან მცირეა. ძირითადი იმპორტი უკრაინიდან გვაქვს.
– ამ ომის დროსაც?
– დიახ. ომის დაწყების პირველ თვეებში პრობლემები შეიქმნა, მაგრამ მალე გამოსწორდა და დასავლეთ უკრაინიდან შემოგვაქვს ხორცი.
– რუსეთიდან არ გაქვთ ხორცის იმპორტი?
– არა. რუსეთს თავისი წარმოებისთვისაც არ ჰყოფნის ხორცი. საქონლის ხორცი ძირითადად უკრაინიდან შემოგვაქვს, ხოლო რაც შეეხება ღორის ხორცს, ბრაზილიიდან, ასევე ევროპის ქვეყნებიდან.
– თუმცა, ხორცის მაღაზიებში საკმაოდ ბევრია რუსეთიდან შემოტანილი ხორცი.
– ცოცხალ ხორცს რაც შეეხება, ღორი შემოაქვთ რუსეთიდან და ასევე ქართულიც არის. რაც ჩვენს მაღაზიებში საქონლის ცოცხალი ხორცია, ნამდვილად ვიცი, რომ ქართულია. ცოცხალი საქონლის შემოყვანა არ ხდება. ღორი შემოჰყავთ, რადგან აქ საკმაოდ ძნელი გასაზრდელია. რამდენიმე ორგანიზაციამ სცადა საქართველოში ღორის ხორცის წარმოება, მაგრამ ღორი ძალიან სათუთი მოსავლელია. ვერ მოახერხეს სრული ციკლის აქ აწყობა.
– დიდი ხანია ბიზნესში ხართ. როგორ შეაფასებდით ბიზნეს-გარემოს ცვლილებას „ბაზისბანკის“ ამოქმედებიდან დაწყებული დღეის ჩათვლით, უკვე „ნიკორას“ მაგალითზე?
– 1990-იან წლებში და 2000-იანების დასაწყისში სახელმწიფო ბიზნესს ფულს სძალავდა. სანამ ბრუნვა შესამჩნევი გახდებოდა, პრობლემა არ იყო, მაგრამ შემდეგ უკვე მიაკითხავდა საგადასახადო თუ სხვა ფინანსური სამსახურები. მართალია, მაშინ ქრთამით ხდებოდა „საქმის მოგვარება“, მაგრამ ეგ ბიზნესისთვის პრობლემა იყო.
იმ დროს ქვეყანა არ ვითარდებოდა. ბიზნესს „შავი ბუღალტერია“ ჰქონოდა და საბანკო არხებში ფულის მცირე ნაწილი თუ ხვდებოდა, რაც უკვე საბანკო ბიზნესისთვის იყო ძალიან ცუდი.
2003 წლის „ვარდების რევოლუციის“ შემდეგ საწყის ეტაპზე ბევრი სწორი რამე გაკეთდა. გადასახადების ოპტიმიზაციამ „შავი ფულის“ ინტერესი გააქრო, რადგან იმდენად მცირე იყო გადასახადები, „შავ ბუღალტერიას“ აზრი დაეკარგა. მანამდე თუ დაახლოებით 60% იყო საგადასახადო ტვირთი, 20%-მდე შემცირდა. მთავრობამ გამოაცხადა საგადასახადო ამნისტია წინა პერიოდზე და ბიზნესები გააფრთხილეს, ადრინდელს გაპატიებთ, მაგრამ ამის მერე თუ გამოგიჭირეთ, პრობლემები შეგექნებათო. ასეთმა მიდგომამ იმუშავა.
ასევე, სახელმწიფო ბიუროკრატია გამარტივდა. კომპანიის დარეგისტრირება, სამართლებრივი აქტების რეგის­ტრაციის გამარტივება ბიზნეს-გარემოს გაუმჯობესებას ძალიან წაადგა. ამიტომ, 2004-2006 წლებში დიდი ეკონომიკური ზრდა იყო.
შემდეგ მთავრობამ ჩათვალა, რომ ყველაფერი ეპატიებათ და ყველაფერი გაუვათ. რეალურად, ბიზნესს ორი რამე სჭირდება: 1. საკუთრების ხელშეუხებლობა; 2. სტაბილური გარემო. 2007 წლიდან ორივე გაუარესდა. ხდებოდა ქონების ჩამორთმევა. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ფორმა იყო არასწორი. თუ ადამიანი დამნაშავეა, მას კანონით რაც ეკუთვნის, ისე უნდა მოექცე.
შემდეგ იყო 2008 წლის აგვისტოს ომი, რაც უზარმაზა­რი შოკი იყო მით უმეტეს ბიზნესისთვის. ომის შემდეგაც, მაშინდელმა ხელისუფლებამ ბიზნესთან დამოკიდებუ­ლების არ შეცვალა. 2012 წელს გამოიცვალა კიდეც.
– ხელისუფლების ცვლილებას ბიზნეს-გარემოს მნიშვნელოვანი ცვლილება მოჰყვა?
– წინა ხელისუფლებამ დაიწყო საგადასახადო ორგანოების გამოყენება ბიზნესების წასართმევად და შესავიწროებლად. როგორც კი ხელისუფლება გამოიცვალა, ეს დამოკიდებულება დამთავრდა.
საგადასახადო შემოწმებები ხდება, მაგრამ ყოველგვარი ზედმეტი შარის მოდების გარეშე. თუ რამეს არ ეთანხმები, ასაჩივრებ. ბევრი საჩივარი კმაყოფილდება ბიზნესის სასარგებლოდ, რაც წინა ხელისუფლების დროს წარმოუდგენელი იყო.
დღეს რაც პრობლემად მიმაჩნია, ბიუროკრატია გადაწყვეტილების მიღებას დროში აჭიანურებს. არ ვამბობ, რომ უკანონოდ მოქმედებენ, მაგრამ, ძალიან დიდი დრო სჭირდება პასუხის მიღებას, რაც ბიზნესისთვის შემაფერხებელია. ბიზნესისთვის ყველაზე ძვირად ფასობს დრო.

– ახალი ხელისუფლების პირობებში ბიზნესს და დაქირავებულებს დამატებითი ტვირთი დაეკისრათ – საპენსიო ფონდში სავალდებულო შესატანის გამო. ამ საკითხზე რა აზრის ხართ?
– „ნიკორა ჰოლდინგში“ თანამშრომლებისთვის ყო­ველთვიურად გადახდილი ხელფასი 17 მლნ ლარს აჭარბებს. მართალია, ყველა თანამშრომელი შესაძლოა არ იყოს საპენსიო სქემაში ჩართული, მაგრამ თუ დაახლოებით დავთვლით, 17 მილიონის 2% არის 340 000 ლარი თვეში – დაახლოებით ამდენი გადაირიცხება საპენსიო ფონდში. ეს ფული ხომ იგივე თანამშრომლებისთვის გროვდება? მე რომ ხელფასები 2%-ით გამეზარდა, ჩემთვის იგივე ხარჯი იქნებოდა, მაგრამ იმ ფულს ისე დახარ­ჯავდნენ, ვერც გაიგებდნენ. ვინც საპენსიო სქემის ამოქმედებისას ჩაერთო, 20 წელიწადში პენსიაში გავლენ და პენსია 400 ლარი კი არ ექნებათ, არამედ გაცილებით მეტი.
ასევე, ქვეყანაში აკუმულირდა საკმაოდ დიდი ფული, რომლის მსხვილ ინფრასტრუქტურულ პროექტებში მიმართვაც შეიძლება და ალბათ ასეც მოხდება.
– დავუბრუნდეთ „ნიკორას“. რამდენი თანამშრომელია კომპანიაში და როგორია საშუალო ანაზღაურება?
– დაახლოებით 10.000 თანამშრომელია. მონოპოლიურ, მუნიციპალურ და სახელმწიფო მსხვილ ორგანიზაციებს თუ არ ჩავთვლით, ალბათ ყველაზე დიდი დამსაქმებელი ვართ.
რაც შეეხება ხელფასებს – რაც ბაზარზეა, ის უნდა გქონდეს ყველა პოზიციის თანამშრომლისთვის. ნაკლებს თუ გადაიხდი, კადრი გაგექცევა, ბევრად მეტის გადახდაც არასწორია.
– კადრების შერჩევა როგორ ხდება?
– ჩვენ გვაქვს ცენტრალიზებული კადრების განყოფილება, რომელიც უწევს მომსახურებას ყველა შვილობილ კომპანიებს.
– თანამშრომელთა გადინება დიდია?
– გადინება დიდია, ოღონდ, ეს ძირითადად მაღაზი­ების თანამშრომლებს ეხება.
– მიზეზი?
– ხან შთაბეჭდილება მრჩება, რომ ადამიანი იმისთვის მოდის, ხელფასით „აიფონის“ საყიდელი ფული შეაგროვოს. იყიდის და მერე მიდის სამსახურიდან. მგონია, რომ ხალხი მუშაობას გადაჩვეულია.
– კვალიფიციური კადრების მოძიება გიჭირთ?
– სპეციფიკურ სამუშაოზე კვალიფიციური კადრების მოძებნა რთულია. მაგალითად, სამაცივრე აგრეგატების ხელოსნები, ან კონდიცირების სპეციალისტები, ინჟინრები – საკმაოდ დეფიციტური კადრებია. რაც შეეხება იურისტს ან ფინანსისტს, ამ პროფესიის კადრები, მე თუ მკითხავთ, ჭარბია ბაზარზე.
პრობლემაა თანამშრომლების მონახვა დაბალ რგოლზე: კონსულტანტი, მუშა, გამყიდველი და ა.შ. საჭიროა, ხალხი შრომის კულტურას შეეჩვიოს.

– „ნიკორას“ 10-ზე მეტი მეწილე ჰყავს. ამდენ პარტნიორში საერთო გადაწყვეტილების მიღება არ ჭირს? „ბაზისბანკში“ პარტნიორები მეგობრები იყავით და იქ ალბათ უფრო იოლი იყო ურთიერთშეთანხმება.
„ნიკორას“ დამფუძნებლებიც ერთმანეთის მეგობრები იყვნენ. „ბაზისბანკი“ 1993 წელს შეიქმნა, „ნიკორა“ 1998-ში. მაშინ უცხო ადამიანები ერთად ბიზნესს არ იწყებდნენ. მეგობრების პარტნიორობა შეიძლება დიდი პლუსიც იყოს და მინუსიც. თუ ახერხებ, რომ ბიზნესი მეგობრობას არ გადააყოლო და მეგობრობა ბიზნესს, მაშინ მეგობრობა მომგებიანია. თუ „ოქროს შუალედს“ ვერ დაიცავ, ან მეგობარს გაიხდი მტრად, ან ბიზნესს დაკარგავ.
საბედნიეროდ, ბანკშიც ასე იყო და აქაც იდეალურად არის შუალედი დაცული. ეს არ ნიშნავს, რომ კამათი არ ხდება და ყველაფერზე ყველა ერთ აზრზეა. კამათი საჭიროა კიდევაც. ასევე არ მახსოვს, მაგალითად, 5 კაცი ერთ აზრზე ყოფილიყოს და რადგან 70% გამოუდიოდათ, დანარჩენი 30%-ის მფლობელთა აზრი არ გაეთვალის­წინებინათ. გადაწყვეტილების მიღება ხდება კონსენსუსით. ერთი ადამიანის ჭკუაზე სიარულიც, როგორი გენიოსიც არ უნდა იყოს, არ შეიძლება სწორი იყოს.
– თუმცა, ზოგს მიაჩნია, რომ ბიზნესის ერთპიროვნული მართვა უფრო კომფორტულია.
– კომფორტული კი არის, მაგრამ რამდენად სწორია? მე საკმაო განათლება მაქვს, მაგრამ არანაირი ამბიცია არ მაქვს, რომ ყველაფერი საუკეთესოდ ვიცი. ერთ ადამიანზე დაფუძნებული კომპანიის მართვა, არასწორია. ერთპიროვნული მართვა გამართლებულია მხოლოდ კრიზისის დროს, როცა სწრაფი გადაწყვეტილებებია აუცილებელი. მაშინაც, პარტნიორები გარკვეული დროით მიანდობენ ხოლმე მართვას ერთ კაცს. კრიზისის შემდეგ ძველებურად გრძელდება მართვა. მაგრამ, მუდმივად ერთპიროვნული გადაწყვეტილებების მიღება – არასწორია.
– როგორ ფიქრობთ, სახელმწიფო ბიზნესებს სხვადასხვა საშუალებით უნდა ეხმარებოდეს თუ ჯობია საერთოდ არ ჩაერიოს და მხოლოდ თანაბარი და სამართლიანი გარემო შექმნას ყველასთვის?
– ეგ არის ყველაზე კარგი. ბიზნესის პრობლემა იქ მთავრდება, თუკი ყველა ერთნაირ ეკონომიკურ გარემოში მოქმედებს და ვინმეს სასათბურე პირობები არ აქვს. თუ პირობები თანაბარია, რთულიც რომ იყოს, ბიზნესი აუცილებლად მოერგება. შეიძლება ვიწუწუნო, რომ ძვირი მიჯდება, მაგრამ მთავარია სამართლიანი კონკურენცია.
– სახელმწიფო ტენდერებში მონაწილეობთ?
– ვცდილობთ სახელმწიფოსთან რაც შეიძლება ნაკლებად ვიყოთ აფილირებული. ვთვლით, რომ ჩვენი საქმეა ბიზნესი ვაკეთოთ სწორად, დავასაქმოთ რაც შეიძლება მეტი ადამიანი, შევქმნათ დოვლათი და ბიუჯეტში გადავიხადოთ ის, რაც გვეკუთვნის. ტენდერებში არ ვმონაწი­ლეობთ. ყოფილა შემთხვევა, ვიღაცას მოუგია ტენდერი და ვალდებულების შესასრულებლად ჩვენგან უყიდია პროდუქცია, მაგრამ პირდაპირ ჩვენ არ ვმონაწილეობთ.
– სახელმწიფო პროგრამებში თუ მონაწილეობთ, რაც ბიზნესის ხელშესაწყობად არსებობს, მაგალითად, „იაფი კრედიტი“, „აწარმოე საქართველოში“ ან რომელიმე მსგავსი?
– ასეთი პროგრამებით გვისარგებლია. ესეც ხომ ყველასთვის თანაბრად არის მიწოდებული და ყველას შეუძლია ისარგებლოს.
იმდენად გამჭვირვალე სისტემაა, რომ ვინმეს პრივილეგირება ვერ მოხდება. სახელმწიფოსგან მიღებული საშუალება ვინ როგორ გამოიყენა არ ვიცი, მაგრამ, ის რომ ვინმე განაცხადის პირობებს აკმაყოფილებდეს და სახელ­მწიფომ პროგრამაში მონაწილეობაზე უარი უთხრას, ეგეთი რამე არ გამიგია.
ბოლოს რომ ავაშენეთ ქარხანა, 10 მილიონი ლარი აღებული გვაქვს ამ პროგრამის ქვეშ, სესხის პროცენტის ნაწილს სახელმწიფო აფინანსებს 2.5 წლის განმავლობაში, გურიაში გვაქვს საკალმახე და იქ გავაკეთეთ ახალი აუზები, ისიც ამ პროექტით არის დაფინანსებული.
– ბანკებთან ურთიერთობაზე რას იტყვით? ხშირად ისმის, რომ საქართველოში კრედიტი უსამართლოდ ძვირია და ბიზნესს უჭირს ამ პირობებში სესხის გასტუმრება.
– ბანკიც იგივე კომერციული სტრუქტურაა, როგორც დანარჩენი ბიზნესები. ჩემთვის მათთან ურთიერთობა საკმაოდ მარტივია, რადგან ბანკი რა არის, კარგად ვიცი. ბანკებთან მოლაპარაკების დროს მკაცრი და მომთხოვნი ვარ, მძიმე კლიენტად ვითვლები, მაგრამ ერთი შემთხვევაც არ მქონია, რაზეც შევთანხმდით, ჩვენი მხრიდან არ შესრულებულიყოს.
– დიდი სესხები გაქვთ?
– რასაკვირველია. ამხელა ორგანიზაციას სესხის თუ არ აქვს, ნიშნავს რომ განვითარება არ სურს. თუმცა, კრედიტის მოცულობის კოეფიციენტი ნორმის ფარგლებშია და ბანკები აქეთ გვეხვეწებიან, სესხი ხომ არ გჭირდებათო. ჩვენი კრედიტების დაახლოებით 45-45% „საქართველოს ბანკში“ და „თიბისიშია“, დაახლოებით 5-5% „ლიბერთიში“ და „ბაზისბანკში“.
– არსებული პოლიტიკური მდგომარეობა თუ ახდენს საგრძნობ გავლენას საინვესტიციო მიმზიდველობაზე და უშუალოდ „ნიკორას“ ტიპის ბიზნესებზე?
– პოლიტიკური ტურბულენტობა არ არის კარგი არცერთი ქვეყნის ბიზნესისთვის. საზოგადოების პოლა­რიზაცია ყველაზე დიდი დანაშაულია ქვეყნის წინაშე, ოჯახები იყოფიან შუაზე. ასევე, იყო მოწოდებები, ყველა ბიზნესმა გამოხატეთ ვის მხარეს ხართო. რა უფლება მაქვს მე, 10.000 კაცის სახელით რაღაც პოლიტიკური განცხადება გავაკეთო? როცა ვიცი, ამ 10.000 თანამშრომელში ისიც არის და ისიც?
მე დიდი იმედი მაქვს, ქართველმა ხალხმა რევოლუცი­ებს თავი დაანება. არსებობს არჩევნები და როგორც წინა ხელისუფლება გავუშვით არჩევნებით, ისე უნდა შეიცვალოს ნებისმიერი ხელისუფლება.
– არჩევნებით ცვლილება კარგია, თუკი ხელისუფლებას ჰყოფნის პოლიტიკური ნება, რომ დაშინების და გაყალბების გარეშე ჩაატაროს ობიექტური არჩევნები.
– როგორც კი ხალხის კრიტიკული მასა ხელისუფლების მიმართ გახდება იმ ოდენობის, რაც თავის დროზე გახდა „ნაციონალური მოძრაობის“ წინააღმდეგ, ამათაც მოუწევთ ქუდის დახურვა და წასვლა. რაც არ უნდა სახე­ლისუფლებო რესურსი ჰქონდეს მმართველ ძალას, ვერ შეძლებს ამხელა მასის გაკონტროლებას.
ინვესტორი ყოველთვის ფრთხილობს. რისკები ნებისმიერ ინვესტიციას ახლავს, მათ შორის, დასავლურ, სტაბილურ ქვეყანაშიც, მაგრამ როცა ამას ემატება ქვეყნის რისკი არასტაბილურობის გამო, ინვესტირება რთულდება. აქ ვინმეს თუ ფულის ჩადება სურს, ჩადებს უფრო ძვირ ფასად, რომ გაზრდილი რისკი გადააზღვიოს.
– წეღან ვსაუბრობდით საცალო სავაჭრო ქსელის განვითარების პოტენციალზე. ნიშნავს, რომ ასეთი ქსელები ინვესტორებისთვის მიმზიდველია?
– როგორც უკვე ვთქვით, დღეს ბაზარს დაახლოებით 50%-ით კიდევ გაზრდა შეუძლია. თან, გავითვალისწინოთ, რომ კვება ისეთი რამეა, რასაც ადამიანი თავს ყველაზე ბოლოს ანებებს. არ არის ფანტასტიკურად მომგებიანი, როგორ მაგალითად, „აიფონების“ წარმოებაა, მაგრამ სამაგიეროდ ის მიმზიდველობა აქვს, რომ ნებისმიერი კრიზისის დროსაც ადამიანი კვებას არ წყვეტს. ძვირფას ნივთს აღარ იყიდის, მაგრამ საკვებს ყოველთვის შეიძენს.
– სამომავლო გეგმებზე რას გვეტყვით როგორც „ნიკორაში“, ასევე შესაძლოა სხვა საქმიანობის თვალსაზრისით.
– „ნიკორაში“ საკმაოდ დიდი გეგმები გვაქვს. ახალ ქარხანაზე გიამბეთ, ოფიციალური პრეზენტაცია სექტემბრის ბოლოს გვექნება.
ჩვენ ასევე დავიწყეთ აეროპორტთან 43.000 კვ. მეტრზე დიდი ლოგისტიკური ცენტრის მშენებლობა. ცენტრალიზებულად მოხდება პროდუქციის მიტანა და იქიდან გაშლა მაღაზიებში. მომავალ წელს დავიწყებთ მსგავსი ცენტრის მშენებლობას ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში, 30.000 კვ მეტრზე, დასავლეთ საქართველოს მაღაზიების მომარაგებისთვის.
ცენტრალიზებულად მომარაგება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს მომარაგებასაც და მუშაობასაც. ასევე გარე ქსელსაც ვაწვდით პროდუქციას და მათაც უფრო იოლად მოვამარაგებთ.
„ნიკორას“ ერთ-ერთი შვილობილი, სადისტრიბუციო კომპანია ზომის მიხედვით სამეულში შედის. ემსახურება სხვა ქსელებსაც და ცალკეულ მაღაზიებსაც.
– ხორცპროდუქტები გასაგებია და რძის პროდუქტებს თუ აწარმოებთ?
– მცირე მოცულობას, მხოლოდ ჩვენი მაღაზიებისთვის. „დღის პროდუქტების“ სახელით იყიდება რძის ნაწარმი: არაჟანი, მაწონი, ხაჭო, იოგურტები, ნაყინი…
– რუსეთ-უკრაინის ომმა იქონია გავლენა „ნიკორას“ საქმიანობაზე?
– ხორცპროდუქტებს არ ვგულისხმობ, ზოგადი პროდუქციის საკმაოდ დიდი ნაწილი შემოდის უკრაინიდანაც და რუსეთიდანაც: ზეთი, ფქვილი, წიწიბურა და ა.შ. თვითონ რუსეთს ხომ ომი პრაქტიკულად არც შეხებია და არც სატრანსპორტო გადაზიდვები შეჩერებულა.
– წეღან გკითხეთ მომავლის გეგმებზე, მაგრამ ამ საკითხს არ შევხებივართ. ზოგი ბიზნესმენი აქტიურად ერთვება პოლიტიკაში, თქვენც ხომ არ აპირებთ?
– ორივე სტრუქტურა, ბანკიც და „ნიკორაც“ ძალიან აპოლიტიკურია. 10.000 თანამშრომლიდან ვინმე პოლიტიკური აქტივისტია თუ არა მაგას ვერ გეტყვით და ან რა უფლება მაქვს ავუკრძალო, თუ ამით სამსახურს ხელი არ ეშლება. ეს მისი გადასაწყვეტია, მაგრამ, ჩვენ, ტოპ მენეჯმენტი და დამფუძნებლები პოლიტიკურად აქტიურები არ ვართ. თან, რაღა დროს ჩემი პოლიტიკური აქტიურობაა, 62 წლის კაცი ვარ. ახლა შვილების თაობის დროა.
– ინტერვიუს დასასრულისკენ წავიდეთ: სამეცნიერო სფეროში, საბანკო თუ ახლანდელი საქმიანობის დროს, სად უფრო მიგაჩნიათ რომ საკუთარი ნიჭის რეალიზება უკეთ მოახერხეთ?
– როცა დაგროვილი ცოდნა სამეცნიერო მიმართულებით უნდა წასულიყო, სწორედ მაშინ შევეშვი.
– განიცდით?
– განვიცდი. პერიოდულად მახსენდება და მწყინს, რომ ასე მოხდა. თუმცა, რაც მოხდა, მოხდა.
შემდეგ უკვე „ბაზისბანკიც“ და „ნიკორაც“ იმდენად ახალი და განსხვავებული სფეროები იყო ჩემთვის, რომ დიდი გამოწვევების წინაშე აღმოვჩნდი. მეცნიერებაც ხომ გამოწვევებია? არის ამოცანა და ის უნდა გადაწყვიტო. ბიზნესშიც ასეა. მუდამ რაღაც პრობლემაა, გამოწვევაა და გინდა რომ გადაწყვიტო. ყოველთვის საკუთარ შესაძლებლობებს ზომავ – შემიძლია კი ამ პრობლემის გადაჭრა? როცა ბიზნესში პრობლემას გადაჭრი და შედეგს მიიღებ, ისეთივე კმაყოფილებაა, როგორც მათემატიკაში რაღაც თეორემა რომ აიღო და დაამტკიცო.
– თუმცა, ალბათ ბიზნესში უფრო ხილულია პრობლემაც და შედეგიც.
– კი, უფრო ხელშესახებია, უფრო დინამიკურია, თუმცა, მეცნიერებასაც თავისი პლუსები აქვს. არის უფრო წყნარი, პოლიტიკურ ცვლილებებზე ნაკლებად დამოკიდებული. ფურცელი, საწერ-კალამი და კომპიუტერი თუ გაქვს, სხვა აღარაფერი გჭირდება. ბიზნესში გაცილებით ბევრია საჭირო, თუმცა, სიცოცხლე აქ მეტია და ეს გახალისებს.
– მათემატიკოსობა ბიზნესშიც მნიშვნელოვნად წაგადგათ.
– მათემატიკა ავტომატურად იწვევს ლოგიკურ აზროვნებას. მშობლიური ენა და მათემატიკა, ეს ორი საგანი ადამიანმა ძალიან კარგად უნდა იცოდეს, სკოლის პროგრამის დონეზე მაინც, იმის მიუხედავად რის გაკეთებას აპირებს. ანგარიში და ლოგიკა ყველაფერში საჭიროა. ბიზნესი ზოგადად არ ისწავლება, ზუსტად როგორ უნდა მოიქცე ამა თუ იმ სიტუაციაში, მაგას ვერავინ გასწავლის. გადაწყვეტილების მიღებაში მხარს გიჭერს მათემატიკა და ლოგიკური აზროვნება. იგივე რისკის დათვლა, რაც აუცილებელია ბიზნესში.
– ოჯახის შესახებ რას გვეტყვით?
– მყავს მეუღლე და სამი ვაჟიშვილი. მათგან ჯერ მხო­ლოდ ერთია დაოჯახებული და მყავს ფანტასტიკური 2 შვილიშვილი, ისინიც ბიჭები.

– შვილები ბიზნესში გეხმარებიან თუ თავისი საქმე აქვთ?
– ყველას თავისი მიმართულება აქვს. არცერთისთვის არაფერი დამიძალებია. სამიდან მხოლოდ ერთი მუშაობს ჩვენს ერთ-ერთ წარმოებაში და შეიძლება ერთ მშვენიერ დღეს მანაც თქვას, რომ სხვაგან უნდა გავაგრძელო საქმიანობაო.
ერთს ოქროს მედალზე აქვს სკოლა დამთავრებული, მეორეს ვერცხლზე, მესამეს მედალი არ აუღია, მაგრამ მათემატიკა ყველამ კარგად იცის. ჩემი დახმარების გარე­შე ისწავლეს.
– თავისუფალ დროს რას უთმობთ?
– თავისუფალი დრო სამწუხაროდ ცოტაა. ჩემი ჰობი კითხვაა.
ბოლო დროს უფრო დოკუმენტური, ისტორიული, გეოპოლიტიკა, წარმატებული ადამიანების ისტორია – ეს მიმართულება უფრო მაინტერესებს. კვირაში მინიმუმ თითო ახალ წიგნს მაინც ვკითხულობ.
– აქტიური დასვენება თუ გიყვართ?
– ზამთარში თხილამურები, ზაფხულში ცურვა. ფეხბურთის თამაშს შევეშვი, რადგან ადრე ფეხში რომ მომხვდებოდა და მეორე დღეს აღარ მახსოვდა, ახლა შეიძლება ერთი კვირა მტკიოდეს. მყავს მეგობრები, ვისთანაც საბავშვო ბაღიდან, პირველი კლასიდან თუ უნივერსიტეტიდან ვმეგობრობ. როცა საშუალებაა, მათთან ურთიერთობა ჩემთვის წამალია, თუმცა იმ სიხშირით ვეღარ ვხვდები, რამდენიც მინდა, განსაკუთრებით შვილიშვილების დაბადების შემდეგ, რადგან მათ დიდი დრო მიაქვთ და მათთან ურთიერთობა ჩემი თერაპიაა.
ესაუბრა თემურ იობაშვილი

`ბაზისბანკის~ თანამშრომლებთან ერთად

`ნიკორას~ დამფუძნებლები

ირაკლი ბოქოლიშვილის მეუღლე და შვილები

ირაკლი ბოქოლიშვილის შვილიშვილები

მინი დოსიე:
ირაკლი ბოქოლიშვილი დაიბადა 1963 წლის 1 ოქტომ­ბერს, ჭიათურაში.

განათლება:
1970-1978 – თბილისის 55-ე საშუალო სკოლა;
1978-1980 – ვლადიმერ კომაროვის თბილისის ფიზიკა-მათემატიკის სკოლა;
1980-1985 – მოსკოვის ლომონოსოვის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მექანიკა-მათემატიკის ფაკულტეტი;
1986-1989 – მოსკოვის კელდიშის სახელობის გამოყენებითი მათემატიკის ინსტიტუტი, ასპირანტურა;
1989-საკანდიდატო დისერტაცია, მოსკოვი;
1997-2000 – თბილისის ჰუმანიტარულ-ეკონომიკური ინსტიტუტის ეკონომიკური ფაკულტეტი, სპეციალობა საფინანსო-საბანკო საქმის მენეჯერი.

სამუშაო გამოცდილება:
1989-1993 – საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი, მეცნიერ-თანამშრომელი;
1993-2007 – სააქციო საზოგადოება „ბაზისბანკი“, დამფუძნებელი და ფინანსური დირექტორი;
2007-2010 – სააქციო საზოგადოება „ბაზისბანკის“ სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი;
2010-იდან სააქციო საზოგადოება „ნიკორას“ გენერალური დირექტორი.

უცხო ენები: რუსული, ინგლისური.

ჰყავს მეუღლე, სამი შვილი და ორი შვილიშვილი.